WinWin Consument
"Een kwartier per patiënt bij de huisarts is kort"
Een huisarts maakt gemiddeld 15 minuten tijd voor een consultatie met een patiënt.Het Vlaams Patiëntenplatform vindt dat kort. "Artsen moeten persoonlijke en doelgerichte zorg kunnen bieden, en oog hebben voor de persoon in zijn geheel", zegt directeur Else Tambuyzer. "Een praktijkassistent aannemen kan dokters meer tijd daarvoor geven."
Xavier Taveirne is jouw consumentenman. Hij presenteert elke werkdag tussen 9 uur en 10 uur 'WinWin' op Radio2. Heb je een vraag, tip of probleem? Mail naarwinwin@radio2.be.
Wie online een afspraak maakt bij een huisarts, krijgt gemiddeld een slot van 15 minuten voor een consultatie. Patiënten vinden dat vaak te kort. "Ik durf maar een probleem per consultatie aankaarten, terwijl ik nog andere vragen heb", getuigt Denise bij het consumentenprogramma 'WinWin' op Radio2. Caro heeft dan weer het gevoel "dat ik zo snel mogelijk buiten moet".
Het Vlaams Patiëntenplatform denkt dat patiënten bij te korte consultaties het gevoel zouden kunnen krijgen dat ze maar één probleem mogen aankaarten, en dat ze zo snel mogelijk moeten afronden.
Huisartsen willen zoveel mogelijk mensen helpen, maar ze zijn met te weinig én ze moeten nog te veel administratie doen
Informatie op maat van elke patiënt vraagt tijd
"Die korte spreektijd gaat in tegen zorg die persoons- en doelgericht moet zijn: artsen moeten aandacht hebben voor een persoon in zijn geheel en niet voor een symptoom", begint directeur Else Tambuyzer. "Anders gaan mensen zich minder veilig voelen om moeilijke onderwerpen aan te snijden."
"Bovendien zegt de vernieuwde wet over patiëntenrechten dat de nadruk moet liggen op informatie op maat. Elke arts moet nadenken op welke manier hij aan welke patiënt de informatie geeft, zodat die persoon dat goed begrijpt."
Het tekort aan huisartsen is een eerste reden voor die korte consultaties: "Artsen zijn met te weinig, maar ze willen wel zo veel mogelijk mensen helpen. En ze moeten ook nog steeds te veel tijd stoppen in het afhandelen van administratieve taken, zoals het schrijven van afwezigheidsattesten."
Nieuwe functie van praktijkassistent
Sinds kort mogen artsen praktijkassistenten inschakelen. Zij nemen administratieve en organisatorische taken over, maar ook basiszorgtaken zoals bloedafnames. Dat gebeurt al dan niet onder toezicht van de arts. "Ook al hebben al heel wat artsen een administratief assistent, er zou nog meer kunnen gebeuren met een praktijkassistent. Er bestaat nog geen officiële opleiding voor en het zal nog even tijd nodig hebben alvorens dit uitgerold wordt."
Die nieuwe functie kadert binnen de 'New Deal', een nieuw model voor de financiering en ondersteuning van de huisartsenpraktijk. "Het is een pakket aan financiële hulp dat artsen krijgen op voorwaarde dat ze rekening houden met bepaalde zorgnoden van patiënten. Nu wordt een arts per prestatie betaald, maar met het nieuwe systeem wordt die vergoeding een combinatie van prestatie én een forfait per patiënt. Zo worden telefonische consultaties en multidisciplinair overleg - die nu niet vergoed worden - door dat forfait wel betaald. Op die manier zou die tijdsdruk per prestatie meer wegvallen."
In Bangladesh duurt een consult 48 seconden, dus bij ons is het zo erg nog niet
Huisartsen benadrukken belang vertrouwensband
Jeroen van den Brandt is woordvoerder van huisartsenvereniging Domus Medica. "Ik voorzie zelf een kwartier per patiënt. Toegegeven: die kritiek over de korte tijd is voor een stukje terecht. Maar dat kan ook altijd uitlopen en niet elk consult duurt even lang. Soms kan het langer, soms gaat het sneller. Wij plannen ook meer tijd in als dat nodig is."
Wetenschappelijk onderzoek toont bovendien aan dat een consult boven de 17 minuten niet per se betere zorg geeft
15 minuten: moet het langer?
Er bestaan internationale studies over de duurtijd van consultaties bij de huisdokter. Jeroen Van den Brandt: "In Bangladesh duurt een consult 48 seconden, dus bij ons is het zo erg nog niet. Bovendien zegt de wetenschap dat een consult boven de 17 minuten niet per se leidt tot betere zorg."
"Uiteraard hebben we er alle baat bij om na te denken over hoe we onze tijd zo goed mogelijk besteden, maar het gaat ook om kwaliteit en de vertrouwensband tussen patiënt en dokter, zegt de dokter nog. "Uit wetenschappelijke studies blijkt dat een goede relatie leidt tot langer leven en minder ziekenhuisopnames, dus we hebben er alle baat bij om die band op te bouwen."
Ik raad patiënten aan om zelf opzoekwerk te doen op betrouwbare gezondheidssites en voorbereid bij de dokter te komen
Patiënt en arts: samen eigenaar van een goed consult
De woordvoerder van de huisartsen geeft toe dat je onmogelijk acht problemen in één keer kwalitatief kunt bespreken. Hij ziet het zo: "De patiënt en de arts zijn samen eigenaar van een goed consult. Niets belet patiënten om zelf opzoekwerk te doen. Ik denk daarbij aan gezonde digitale zoekacties op betrouwbare sites en apps zoals 'Gezond en Wetenschap' en 'Thuisarts.nl'. Op die manier komt de patiënt goed voorbereid bij de arts en kan hij zijn lijstje met vragen al beperken."
Extra ondersteuning door verpleegkundigen
Huisartsen kunnen misschien nog geen beroep doen op de nieuwe functie van praktijkassistent, maar zetten nu al heel vaak 'vips' in: "Die verpleegkundigen maken een essentieel deel uit van ons team en wij verdelen het werk. Dankzij hen kunnen wij al veel meer aan die persoonsgerichte zorg werken waar het Vlaams Patiëntenplatform het over heeft."
